Contact, echte mensen en professionals
Contact. Heb je je weleens gerealiseerd wat het woord contact letterlijk betekent? Con is het Latijnse woord voor met. Tact/ tactiel: aanraken’, raken. Met aanraking dus. Contact bestaat niet zonder dat je letterlijk of figuurlijk geraakt wordt. Als je niet geraakt bent, loop je langs elkaar heen. Je hebt niets met elkaar te maken en je bent de ander zo weer vergeten.
De letterlijke betekenis van contact, is duidelijk hoorbaar in het Engels. We keep in touch - we blijven elkaar ‘raken’. Als we ‘touched’ zijn, voelen we ons geraakt of ontroerd.
Contact hoeft niet groots en diepzinnig te zijn. Soms bestaat het slechts uit een blik in de ogen of een glimlach. Ik zie iemand en ik voel me gezien. Ik besta. De ander bestaat. Er is verbinding, al is het voor een moment. Contact kan ook intens zijn en me diep in het hart treffen. Ieder contact voedt mijn menselijke behoefte om met anderen verbonden te zijn.
In conflict heb je ook contact, al zal dat niet ontroerend voelen. Raken kán natuurlijk betekenen dat iets pijn doet. Denk aan de uitdrukking ‘rake klappen’. Conflicten kunnen heftige emoties oproepen, waardoor je dat contact zeker niet zal vergeten. Dat is niet makkelijk op het moment zelf, maar vaak bevatten zulke momenten met wrijving grote levenslessen.
Als ambtenaar bij een gemeente had ik in mijn begin jaren veel contact met burgers. Bewoners, winkeliers. Ik werkte in de stadsvernieuwing. Bouwen voor de buurt. De burgers met wie ik te maken had, waren betrokken bij hun buurt. Ze hadden belang bij de plannen die we maakten. Of ze zaten juist vol weerstand tegen de verandering. Mensen vol emotie en gevoelens. Hun lichaamstaal sprak boekdelen. Ze waren transparant. Hun zaak ging mij vanzelf aan het hart. Dat merkte ik bij mijn collega’s ook. De teamspirit was hoog. Er was liefde voor het werk. Het contact met de mensen en hun zaak gaf iedereen vleugels.
In de loop der tijd kwam ik in banen waarin ik meer afstand tot burgers had. Letterlijk en figuurlijk. Ze kwamen niet meer dagelijks mijn kantoor binnenlopen. Ik had vooral te maken met interne en externe beleidsmakers. Dat werk was interessant, maar ik ging iets missen. Het duurde even voordat ik begreep wat eraan schortte. Ik miste ‘echte mensen’. Misschien miste ik wel gewoon mezelf. Ik ging me meer professional onder de professionals voelen dan mens onder de mensen.
Contact in vergaderingen is vaak formeel. Formeel betekent dat het om de vorm gaat, om de buitenkant. Alle deelnemers hebben een opdracht, taak en rol. Niemand is aanwezig als of namens zichzelf. Iedereen vertegenwoordigt iets of iemand anders. Het gaat over strategieën, meningen, problemen en oplossingen. Men kijkt neutraal en deskundig. Soms verveeld en wat afwezig, af en toe gefrustreerd en geërgerd. Meestal blijft men zakelijk en inhoudelijk. Wie laat zich zien? Wie laat zich raken?
Als ik alleen mijn buitenkant laat zien, ben ik beschermd door mijn rol. Het zal niet snel te persoonlijk worden. Het geeft veiligheid en houvast als ik de sociale codes ken. Anderzijds is het moeilijker om contact te ervaren. Verbinding blijft meer aan de oppervlakte. Als niemand zich echt laat zien, weet ik niet of ik iemand kan vertrouwen. Wat voor mens is hij of zij? Vertrouwen is vooral een gevoel van mens tot mens. Er is openheid voor nodig. Achter mijn rol vandaan komen. Mezelf laten zien. Als ik weet dat ik mensen kan vertrouwen voel ik me veiliger dan bij goed dicht getimmerde afspraken.
Zodra ik contact heb van mens tot mens, maakt mijn hart een vreugdesprongetje. Ik voel me verbonden, ik voel me mens. Dan doe ik met veel meer plezier mijn werk. Grappig genoeg kan ik er dan ook zin in hebben om een stevige bijdrage te leveren in een formele vergadering.
